خوی استعمارگری انگلیس سبب شده که این کشور در ۱۰۰ سال اخیر بیشترین مداخلات را در امور داخلی ایران داشته باشد. تاریخ شاهد فتنههایی است که انگلستان در ایران به پا کرده و هزینههای زیادی را به بار آورده است. ایجاد قحطی شدید و نسلکشی، انحراف در مشروطه، مقابله با دولت مصدق، نقشآفرینی مؤثر در فتنه ۸۸ و حضور پررنگ در اغتشاشات سال ۹۸ تنها نمونههایی از مداخلات سفارت انگلیس در امور داخلی ایران است. اکنون نیز در اقدامی مشابه اقدامات قبل، سفیر انگلیس در روز خبرنگار اظهارنظری کرد که خارج از عرف دیپلماتیک است.
◄ حافظه ضعیف بریتانیایی
وی در خاک کشورمان مدعی دفاع از خبرنگارانی شده که امنیتشان در ایران به خطر افتاده است. «شرکلیف» در توییت خود پا را فراتر از حد و حدود سفارت انگلیس در تهران گذاشته و پرچم ۸ کشور دیگر را نیز به نشانه حمایت از خبرنگاران سایر کشورها در ایران نشان داده است. این در حالیست که او فراموش کرده ۱۷ مرداد سال ۱۳۷۷ خبرنگار ایرانی محمود صارمی در افغانستان توسط عوامل وابسته به انگلیس به شهادت رسید و از آن سال به بعد، این روز، روز خبرنگار نام گرفت.
◄ دخالت رابرت مکایر در اغتشاشات سال ۹۸
اما این همه ماجرا نیست. اقدامات مداخله جویانه توسط سفرای انگلیس در ایران و ایجاد فتنه مسبوق به سابقه است. به خاطر داریم که در سال ۹۸ «رابرت مکایر» در اقدامی مغایر با قوانین بینالمللی و عرف دیپلماتیک در میانه اغتشاشات و در یک تجمع غیرقانونی، مقابل دانشگاه امیرکبیر تهران حاضر شد و طبق اطلاعیه نیروی انتظامی، اقدام به فیلمبرداری از تجمعکنندگانی کرد که در حال سردادن شعارهای ساختارشکنانه بودند. سفیر انگلیس که همراه فرد دیگری در حال فیلمبرداری از تجمعکنندگان و شعارهای ساختارشکنانه آنها بود بهصورت نامحسوس توسط مأموران پلیس امنیت ناجا تحتنظر قرار گرفت و سرانجام دستگیر شد و پس از انجام اقدامات اولیه قانونی، به نماینده وزارت امور خارجه تحویل داده شد.
◄ ماجرای دیگ پلو در سفارت انگلیس چه بود؟
در اردیبهشت همان سال نیز همزمان با ماه مبارک رمضان، سفارت انگلیس در تهران ضیافتی را ترتیب داده بود طبق گفته مکایر در آن ضیافت برخی از همکاران دولت، بخش خصوصی و دیگر دیپلماتها حضور داشتند. این ضیافت سفارت انگلیس در ماه رمضان با واکنش اعتراضی محافل سیاسی و رسانهای در داخل مواجه شد و ماجرای دیگهای پلوی سفارت انگلیس در ایام مشروطه را برای مردم تداعی کرد، اما شیطنتهای سفارت انگلیس و سفرای مستقر در آن تنها به نمونه مورد اشاره محدود نمیشود و طی چند سال اخیر این سفارتخانه منشأ اقدامات شیطنتآمیز دیگری علیه کشورمان بوده است. در جریان فتنه ۸۸ بنا بر اقاریر «حسین رسام» از کارکنان سفارت انگلیس در تهران، این سفارتخانه و کارکنان آن در اغتشاشات حضور فعال داشتند و برای تداوم آشوبها و دمیدن در آتش فتنه شبکهسازی میکردند.
◄ سفیر یک رسانه تبلیغاتی نیست
در همین راستا، اقدامات مداخلهجویانه سفارت انگلیس در ایران سبب شد تا با دکتر «رضا میرابیان» کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا گفتگو داشته باشیم. او در واکنش به اظهارات اخیر سفیر انگلستان در ایران به مناسبت روز خبرنگار گفت: «دخالت انگلستان در امور کشورها، بهخصوص کشورهای غرب آسیا مسبوق به سابقه و زبانزد است. واقعیت این است که سفیر یک رسانه تبلیغاتی نیست بلکه وظایفی دارد که باید بر اساس آن در چارچوب روابط دیپلماتیک عمل کند.»
به گفته این کارشناس غرب آسیا وظیفه یک سفیر نزدیک ساختن روابط دو کشور است نه ایجاد چالش و تحریک در روابط دو کشور.
◄ اشتباهات سفیر قبلی هم منجر به اخراجش از ایران شد
وی با بیان اینکه سفیر انگلستان برخلاف مسئولیتهای محوله اظهارنظری داشته است؛ اذعان کرد: «ایشان برخلاف شأن یک دیپلمات بلندپایه در مقام سفیر رفتار کرده است. اگر به خاطر داشته باشید سفیر قبلی هم در حوادث سال ۹۸، همین اشتباهات را انجام داده بود و در نهایت جمهوری اسلامی ایران عذر او را خواست؛ بنابراین در پاسخ به انگلیسیها که ادعا میکنند خواستار روابط و گفتگو با ایران هستند و مدعی هستند حسن نیت دارند؛ باید گفت رفتارها و اظهارنظرهایی از این قبیل، شایسته کشوری که خود در ایران میهمان است؛ نیست.»
◄گستاخی دیپلماتیک از سوی سفیر انگلستان
میرابیان در ادامه تأکید کرد: «اظهارنظر اخیر سفیر انگلستان در ایران یک گستاخی و بیادبی دیپلماتیک است که از سوی سفارت انگلیس صادر شد. البته جمهوری اسلامی ایران هم سریع پاسخ این گستاخی را داد و ایشان را احضار کرد و تذکر شدیدی هم داده شد.»
وی در پاسخ به این سؤال که تحرکات رسانههای لندننشین علیه جمهوری اسلامی ایران را تا چه اندازه در این بیادبی دیپلماتیک از سوی سفیر انگلیس مؤثر میدانید؛ گفت: «در وهله نخست ایشان نیازی ندارد تحت تأثیر رسانههای لندننشین حرفی بزند و متأسفانه دستورات را از مافوق خود یعنی وزارت امور خارجه انگلیس دریافت میکند و ما این رفتار را به فال بد میگیریم.»
◄اظهارنظر سفیر انگلیس اجرای دستور مافوق بوده است
این کارشناس مسائل بینالملل در ادامه توضیح داد: «گاهی اظهارنظرهای مطرحشده؛ از سوی یک فرد رسانهای است به همین دلیل میتوان گفت او تحت تأثیر رسانهها قرارگرفته و حرفی را زده است. اما وقتی یک سفیر حرفی را مطرح میکند به معنای این است که از مقام مافوق خود دستور گرفته و اساساً اظهارنظرهای یک سفیر بهخصوص سفیر انگلستان نمیتواند ارتباطی با رسانههای لندننشین داشته باشد.»
◄احضار سفیر فعلاً کفایت میکند
وی در ادامه با بیان اینکه دخالت سفارت انگلیس در امور ایران مربوط به یکی دو سال اخیر نیست و سابقهای طولانی دارد، تصریح کرد: «با توجه به شرایط سیاسی روز، تحولات منطقه و روابط میان دو کشور اقدامات مداخلهجویانه انگلیس در ایران هم افتوخیز داشته است، اما عموماً انگلستان یکی از باسابقهترین کشورها در دخالت در امور کشورهای منطقه بوده است.»
میرابیان در پایان و در پاسخ به این سؤال که آیا احضار سفیر انگلستان توسط جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اظهارات اخیر کافی بوده است؟ گفت: «نه اینکه الزاماً این احضار سفیر کفایت میکند، اما باید در قبال هر کنشی، واکنش متناسب داشته باشیم. نباید نسبت به کنش کشورها واکنشی متفاوت داشته باشیم لذا معتقدم این احضار از سوی جمهوری اسلامی ایران فعلاً کفایت میکند، اما قطعاً در صورت تکرار چنین رفتاری واکنش جمهوری اسلامی شدیدتر خواهد شد.»